Taylan Demirkaya ile Girişimcilik Üzerine Bir Söyleşi
3279 görüntülenme
Embryonix Direktörü, Ekonomi Üniversitesi Öğretim Görevlisi Taylan Demirkaya ile Girişimcilik Üzerine Bir Söyleşi
Hazırlayan: Ece Erkal
CVyolla: Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
Taylan Demirkaya: 76 İstanbul doğumluyum, İzmir Ekonomi Üniversitesi'nde öğretim görevlisiyim ancak asli görevim Embryonix - Girişimci Geliştirme ve Yatırımcı Bulma Merkezi direktörüyüm. Çok sık olmasa da bloggerım, yeni teknolojileri çok severim ve insanların nasıl karar aldığını çok merak ettiğim için, sinir bilimi ve bilişsel psikoloji ile ilgileniyorum.
CVyolla: Sizinle daha çok girişimcilik alanında yaptığınız çalışmalardan konuşmak isteriz, bize bu kavramdan biraz bahsedebilir misiniz?
Taylan Demirkaya: Türkiye'de girişkenlik ile girişimcilik genellikle birbirine karıştırılabiliyor. Evet, girişimci bir takım riskleri alan, kendi sorumluluğunu bilen ve kar amaçlı işini kuran kişidir. Ancak bu süreç içerisinde çok ciddi planlama, bilgi(know-how), öğrenme, başarısızlık gibi süreçler var. Girişkenlikte ise en önemli faktör korkusuz olmak, rahat olmak gibi duruyor. Korkusuz, rahat olan kişiler başarılı girişimci olamayabilirler. Bu yüzden bundan 20 yıl önce kendine "girişimciyim" diyen kişilere kız verilmiyordu. Ancak günümüzde bu bakış açısının değişmeye başladığını söyleyebilirim.
CVyolla: Embryonix kimdir ve amaçları nelerdir?
Taylan Demirkaya: Embryonix kısaca bir girişimci geliştirme ve yatırımcı bulma merkezidir. Temel olarak yaptığımız şey; gelişmeye uygun olan yenilikçi fikirlerin önünü açıp onları yatırım alacak hale getiriyoruz. Fikirleri geliştirmek için çok ciddi bir mentor ekibimiz var. Hem üniversitede ki öğretim elemanlarımız hem de sektör uzmanları girişimcilere karşılıksız olarak yardımcı oluyorlar. Üniversite de bir ofis alanımız var. Internet bağlantısı, telefon gibi desteklerimiz de bulunuyor. Bunun dışında bir çok organizasyon, yayınlarla girişimcileri eğitiyoruz.
CVyolla: Burada süreç nasıl başlar ve devam eder?
Taylan Demirkaya: Girişimci adayları öncellikle bizim web sitemizdeki ufak iş planını ciddi bir şekilde doldurmak zorundalar. Buradan fikir ile ilgili gerekli değerlendirmeyi ön kurul ve ilgili mentor ile birlikte yapıyoruz. Bu değerlendirmede ilk aşamada 3 sorumuz var:
Fikir yenilikçi mi?
Fikir var olan bir ürün ya da hizmet üzerine yeni bir ek mi?
Fikir yeni bir iş modeli mi?
Bu sorularımızın mutlaka bir tanesinin cevabı "evet" olması gerekiyor.
2. aşamada yine 3 sorumuz var:
İş fikrinin pazarı yeterli mi/var mı?
İş fikri ölçeklendirilebilir mi? (sürdürülebilir mi?)
İş fikrinin uygun bir gelir modeli var mı?
Bu soruların tamamının cevabının "evet" olmasını bekliyoruz.
Bu aşamadan sonra girişimciyi sunuma çağırıyoruz, eğer ekip olarak ve kendisinde adanmışlık görürsek merkezimizde desteklemek üzere projeyi kabul ediyoruz. Proje eğer şirket kurarsa ya da yatırım alırsa satışlar üzerinden 3 yıl boyunca çok ufak bir danışmanlık bedeli alıyoruz. Eğer proje başarılı olamazsa herhangi bir maddi talepte bulunmuyoruz.
CVyolla: Sizin girişimcilikte üzerinde en çok durduğunuz kavramlardan biri de "anlam yaratmak", bunu biraz açabilir misiniz?
Taylan Demirkaya: Tanıdığım birçok girişimci ve girişimci adayı işini anlatırken hep nasıl daha çok kazanacağından bahsediyorlar. Tabi ki girişim yapmanın ve risk almanın önemli bir nedeni para kazanmaktır. Ancak paraya ne kadar çok odaklanılırsa ürünü satacağınız müşterinin deneyimlerinden, pazarın nasıl değiştiğinden ve sizin göstermeniz gereken adanmışlıktan da o kadar kopmuş oluyorsunuz. Dikkat ederseniz saydığım şeyler zaten bir girişimi başarılı kılan ve maddi kazanç getiren şeyler. Bu yüzden odak, öncelikle anlam dediğim ve yukarı da saydığım maddeler üzerine olmalı. Kendinize şu soruyu sorun. "Benim müşterim kim?", "Müşterim şu an nerede?", "Ürünle ilgili nasıl bir deneyimi var?" Bir de son olarak "Benim ürünüm dünyayı nasıl değiştirecek/ Hangi problemi çözüyorum?" sorusu eminim ki "anlam" ile ilgili çok değerli iç görüler sağlayacaktır.
CVyolla: Sizce bir girişimcide olması gereken özellikler nelerdir?
Taylan Demirkaya: Benim en çok sevdiğim ve aradığım özellik adanmışlık, girişimci o fikrine âşık olup herkesten bana yardım ederseniz çok zengin olacağız görüşünü bırakıp önce fikrine ne kadar adanmış olduğunu göstermeli.
İkinci özellik girişimcilerin egolarından kurtulmaları gereği diye düşünüyorum. Birçok girişimci destek alamadığında ya da eleştirildiğinde çok savunmaya dayalı bir yaklaşım sergiliyor. Çünkü yukarı da söylediğim gibi fikirlerine âşıklar. Ekosistemde "pivot etmek" dediğimiz bir olay var. Fikrin gelişim sürecinde çok temel değişiklikler olabilir. Girişimcilerin egolarını bir tarafa bırakıp gecikmelere ve böyle değişimlere hazırlıklı olmaları gerekir.
Üçüncü özellik olarak takım olmayı sayabilirim. Takım olmak derken bahsettiğim birbirine bayılan ve çok iyi arkadaş olan insanlar değil. Birlikte var olan, sorumluluğu sonuna kadar taşıyacak ve üzerine düşeni sormadan ve beklemeden yapacak insanlardan bahsediyorum. Takım olmanın bir güzel tarafı da, girişim süreci devam ederken bir ortağın ayrılması durumunda sürecin devam etme olasılığının daha fazla olması. Açıkçası yatırımcılarda bu konuyu fazlasıyla önemsiyorlar.
Son özellik ise uzmanlık diyebilirim. Girişimci sadece iyi bir fikir ile kalmamalı, o fikrin uzmanlığı ve yetkinliği kendisinde olmalı. İstediği pazarı ve müşteriyi tanımalı, ürünün teknik özelliklerini bilmeli ve geliştirebilecek durumda olmalı.
CVyolla: Girişimciliğin önündeki fırsatlar nelerdir?
Taylan Demirkaya: Öncellikle hem devlet hem de uluslararası boyutta çok ciddi bir destek politikası var. Hem yatırımcıların hem de devletlerin istihdam yaratan girişimcilere bakış açısı oldukça olumlu yönde değişti. Benim biraz uçuk bir tahminim var. 2020 yılında toplam istihdamın %70 den fazlasının girişimci olacağını düşünüyorum. Herkes kendi işini kendi networküne özel bir şekilde kurabilir. Bu yüzden bir konuda yetkinliğini geliştiren herkesin önünde çok ciddi fırsatlar gördüğümü söyleyebilirim.
Bununla birlikte teknoloji o kadar hızlı gelişiyor ve alt yapılar buna göre o kadar yavaş kalıyor ki, artık girişimcilerin önünde çözmesi gereken problem sayısı ve alanları da artmaya başladı. Gizli trendleri iyi gören girişimcilerin çok başarılı olacağını düşünüyorum.
CVyolla: CVyolla aracılığı ile iş arayanlara veya kariyer yaşamında bir değişiklik yapmak isteyenlere bu süreçte, girişimciliği nasıl bir alternatif olarak sunardınız ve neler söylemek isterdiniz?
Taylan Demirkaya: Girişimcilerin bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmaması gerekiyor. Bu yüzden belli bir çalışma kariyeri yapan girişimcilerin oldukça başarılı olduklarını görüyoruz. Bilgilerini nasıl kullanacaklarını çok iyi biliyorlar, pazarı iyi tanıyorlar ve uzmanlıkları yeterli seviyede oluyor. Dolayısıyla ille girişimci başlamak diye bir şey yok. Kariyer içerisinde bir kararla yine girişimci olunabilir ve başarılı olma ihtimali de oldukça yüksektir diye düşünüyorum.
CVyolla: Teşekkür ederiz. :)
Taylan Demirkaya: Ben teşekkür ederim :)
04/05/2012
